Η Sonja Angerer αναλύει το πόσο σημαντικό είναι να βρίσκουμε το μελάνι κατάλληλης τεχνολογίας για ψηφιακές εκτυπώσεις σε ύφασμα.

Με την ψηφιακή εκτύπωση υφασμάτων μπορείτε να τυπώσετε για εσάς (ή για τον πελάτη σας) ένα φόρεμα ή ένα τραπεζομάντιλο με το δικό σας σχέδιο. Αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε την κατάλληλη τεχνολογία μελανιών.

Με την ψηφιακή τεχνολογία wide format (μεγάλου εύρους) μπορούμε να τυπώσουμε σχεδόν σε κάθε υλικό – γι’αυτό την αποκαλούμε “Wild Format”. Πάντως, η εκτύπωση υφασμάτων για ρούχα ή εσωτερική διακόσμηση απαιτεί μια πιο προσεκτική προσέγγιση. Ο προγραμματισμός είναι απαραίτητος ώστε να εξασφαλίσετε ότι το δημιούργημά σας θα γίνει η μεγάλη επιτυχία που αξίζει να γίνει.

Με την ψηφιακή εκτύπωση υφασμάτων μπορείτε να σχεδιάσετε το καθαρά δικό σας μοτίβο για τραπεζομάντηλα. Φωτογραφία © Sonja Angerer

Το χαρτί δεν είναι ύφασμα

Σήμερα υπάρχουν δύο βασικές τεχνολογίες inkjet: Τα HP Latex και τα σκληρυνόμενα μέσω ακτινοβολίας UV μελάνια. Και οι δύο τεχνολογίες χρησιμοποιούνται από κορυφαίους κατασκευαστές όπως οι Agfa, EFI, Fujifilm, Mimaki και Roland. Παρότι και οι δύο τεχνολογίες μελανιών  χρησιμοποιούνται ευρέως σε διαφημιστικές εκτυπώσεις σε υφάσματα, αρχικά αναπτύχθηκαν για διαφημιστικές εφαρμογές σε πινακίδες, σημαίες και banners. Σε κάποιες εμπορικές εκθέσεις θα δείτε υφάσματα εσωτερικής διακόσμησης τυπωμένα με μελάνια που σκληρύνονται με ακτινοβολία UV. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να θυμάστε ότι αυτά τα δείγματα είναι εκθεσιακά μόνο, διότι ούτε έχουν δοκιμαστεί ούτε προορίζονται για επαφή με το δέρμα των ανθρώπων ή των ζώων. Η HP διαθέτει ανθεκτικά υφασμάτινα υλικά κατάλληλα για εσωτερική διακόσμηση και υποστηρίζει ότι μετά από θερμική επεξεργασία επιτυγχάνεται αντοχή στο πλύσιμο. Πραγματικά, η αντοχή στο πλύσιμο είναι βασικό χαρακτηριστικό όταν πρόκειται για εκτύπωση υφασμάτων για ρούχα και διακόσμηση σπιτιού. Οι καταναλωτές λογικά δεν θα αποδεχθούν ένα τυπωμένο T-shirt που ξεθωριάζει μετά από δύο μόλις πλυσίματα σε ένα συνηθισμένο οικιακό πλυντήριο. Το θέμα της αντοχής στο πλύσιμο δεν αφορά μόνο στην ψηφιακή εκτύπωση υφασμάτων, γι’ αυτό και στη μακρά ιστορία της εκτύπωσης υφασμάτων, πολλές μέθοδοι αποτύπωσης αναπτύχθηκαν και κάποιες από αυτές προσαρμόστηκαν για την ψηφιακή εκτύπωση.

Οι εκτυπώσεις σε υφάσματα για εφαρμογές διακόσμησης πρέπει να είναι ανθεκτικές στο τρίψιμο και τα χημικά.  (Φωτογραφία © Sonja Angerer)

Εκτύπωση με μεταφορά και απευθείας εκτύπωση

Η πιο συνηθισμένη τεχνολογία εκτύπωσης υφασμάτων είναι η τεχνολογία μεταφοράς. Στην εκτύπωση μεταφοράς με εξάχνωση (sublimation) το σχέδιο τυπώνεται αντίστροφα πάνω σε λεπτό χαρτί.

Η μέθοδος διασποράς μελανιού είναι μια πολύ λιγότερο χρησιμοποιούμενη μέθοδος όπου η εκτύπωση γίνεται απευθείας στο ύφασμα. Στην εκτύπωση με διασπορά μελανιού οι εκτυπώσεις συνήθως είναι λίγο θολές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει σε κάποιο βαθμό διάχυση χρώματος που έχει σαν αποτέλεσμα την εναπόθεση χρώματος σε βάθος, το οποίο είναι επιθυμητό μόνο σε εκτύπωση σημαιών ή υφασμάτων διπλής όψης. Στην εκτύπωση μέσω εξάχνωσης (sublimation) η θερμότητα από την πρέσα ή την καλάνδρα εξαχνώνει το μελάνι βαθιά μέσα στις ίνες. Σαν αποτέλεσμα έχουμε μια ανθεκτική βαφή με μέτρια φωτοσταθερότητα. Εφόσον μόνο οι χρωστικές του μελανιού παραμένουν στο ύφασμα, οι εκτυπώσεις sublimation χαρακτηρίζονται ως φιλικές προς το δέρμα. Όμως η εξάχνωση εφαρμόζεται αποτελεσματικά μόνο σε πολυεστερικά ή με επικάλυψη πολυεστέρα υφάσματα. Γι’ αυτό το λόγο οι αθλητικές ενδυμασίες όπως οι φανέλες ποδηλασίας παράγονται κατά κύριο λόγο με ψηφιακή εκτύπωση μεταφοράς μέσω εξάχνωσης.

Κατά τις πρώτες ημέρες της ψηφιακής εκτύπωσης υφασμάτων, βαμβακερά T-shirts τυπώνονταν με εξάχνωση αφού προηγουμένως είχαν υποστεί επεξεργασία με primer. Από τη στιγμή που διαδόθηκαν ευρέως τα μελάνια χρωστικής με προσθήκη συνδετικών ουσιών για εκτύπωση τετραχρωμίας αλλά και λευκού, τα ανοιχτόχρωμα αλλά και τα σκουρόχρωμα ενδύματα τυπώνονται συνήθως με αυτά. Είναι εύχρηστα, αν και χρειάζονται ειδική προετοιμασία του υλικού εκτύπωσης και φινίρισμα σε πρέσα με θερμότητα για υψηλής ποιότητας αποτελέσματα. Τα μελάνια χρωστικών έχουν καλή εφαρμογή σε μια μεγάλη γκάμα φυσικών και τεχνητών ινών, γι’ αυτό και η χρήση τους είναι όλο και πιο συχνή σε ψηφιακές εκτυπώσεις ρολού υφασμάτων. Το πλύσιμο δεν είναι υποχρεωτικό και γι’ αυτό θεωρούνται πιο φιλικά προς το περιβάλλον σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνολογίες εκτυπώσεων σε ύφασμα που απαιτούν άφθονο νερό. Πάντως, ακόμα συνιστάται να πλένουμε τα τυπωμένα με μελάνια χρωστικής μπλουζάκια πριν τα φορέσουμε.

Εκτύπωση σε ύφασμα

Τα μελάνια απευθείας ψηφιακής εκτύπωσης με βάση το νερό ανήκουν σε δύο κύριες κατηγορίες: Τα όξινα και τα αντιδραστικά. Οι βαφές υφασμάτων που χρησιμοποιούνται για ίνες κυτταρίνης έχουν πολύ υψηλή αντοχή στο ηλιακό φως και κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην αγορά ψηφιακών εκτυπώσεων υφασμάτων. Τα όξινα και τα αντιδραστικά μελάνια μπορεί να αφορούν την παραδοσιακή συμβατική εκτύπωση αλλά διατίθενται και για ψηφιακές εκτυπώσεις. Φυσικά, τα περισσότερα πλεονεκτήματα της ψηφιακής εκτύπωσης παραμένουν. Όμως και κάποια μειονεκτήματα της αναλογικής εκτύπωσης υφασμάτων παραμένουν επίσης. Η λογική του ενός μελανιού «για όλες τις δουλειές» δεν έχει εφαρμογή εφόσον όξινα μελάνια απαιτούνται για εκτύπωση σε μαλλί, μετάξι ή νάιλον ενώ για το βαμβάκι και άλλες φυσικές ίνες είναι καλύτερα τα αντιδραστικά μελάνια.

Το άτμισμα και το πλύσιμο είναι υποχρεωτικά στάδια στο φινίρισμα των εκτυπώσεων με όξινα και αντιδραστικά μελάνια. Η διαδικασία παραμένει η ίδια όπως και στις συμβατικές εκτυπώσεις, γι’ αυτό και η «πραγματική» ή «υφασμάτινη» ψηφιακή εκτύπωση που βασίζεται στην παραδοσιακή χημεία συχνά χρησιμοποιείται μαζί με τις μηχανές αναλογικής εκτύπωσης σε εργοστάσια εκτύπωσης υφασμάτων. Τελικά όμως οι ψηφιακές εκτυπώσεις θα πάρουν τη θέση των αναλογικών προκατόχων τους. Το φινίρισμα και κάποιες φορές η προετοιμασία απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και όγκο ακριβού εξοπλισμού που συνήθως δεν θα βρείτε στον γειτονικό σας εκτυπωτή ή επιγραφοποιό. Η ψηφιακή εκτύπωση υφασμάτων ρολού με την παραδοσιακή χημεία υδατικής βάσης θεωρείται φιλική προς το δέρμα. Υπάρχουν και διαδικασίες που επιδέχονται πιστοποίηση Oeko-Tex. Τα εκτυπωμένα υφάσματα έχουν ικανοποιητική αντοχή στο φως και είναι κατάλληλα για στεγνό καθάρισμα και πλύσιμο στο πλυντήριο. Οι χρωστικές μεταφέρονται βαθιά μέσα στις ίνες και τα χρώματα έχουν αντοχή στην τριβή.

Τα μαξιλάρια είναι μια πολύ συνηθισμένη εφαρμογή ψηφιακής εκτύπωσης σε ύφασμα, που παράγεται είτε με sublimation ή με απευθείας εκτύπωση στο ύφασμα.

Αν θέλετε να ασχοληθείτε ολοκληρωμένα με τη μόδα ή τα αξεσουάρ σπιτιού, είναι χρήσιμο να λάβετε υπόψη σας κάποιες παραμέτρους. Σχετικά με τη βιομηχανία της μόδας, οι περισσότεροι επιβλέποντες φορείς χρειάζονται πιστοποιημένα επίπεδα ασφάλειας και φιλικότητας προς το περιβάλλον με το πρότυπο Standard 100 της Oeko-Tex να είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο. Η παραγωγή εκτυπωμένων ειδών εσωτερικής διακόσμησης ίσως απαιτήσει αρκετά πιστοποιητικά. Αυτό εξαρτάται από τη χώρα, και τα σημαντικότερα πιστοποιητικά είναι αυτά για την επικινδυνότητα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την επιβραδυντικότητα ως προς τη φωτιά για χαλιά, ταπετσαρίες και κουρτίνες.

Πηγή: www.fespa.com
Μετάφραση: Κώστας Θεοφάνους